FİNANSAL RAPORLAR NEDİR? NEDEN ÖNEMLİDİR?

Finansal rapor yayımlamak tüm şirketler için zorunlu değildir. Finansal tablolarını yayımlamak zorunda olan şirketler yasal çerçevede belirlenmiştir. Örneğin halka açık şirketlerde, yani borsada işlem gören şirketlerde finansal tabloları yayımlamak zorunludur. Ayrıca halka açık olmasa da belirli kriterleri sağlayan şirketler de finansal tablolarını yayımlamak zorundadır. 

Şirketler ayrıca ilgili tarafları bilgilendirmek amacıyla finansal tablolarını yayımlarlar. İlgili taraflar şirkete yatırım yapacak büyük yatırımcılar olabileceği gibi, borsada  birikimini değerlendiren küçük bir yatırımcı ya da şirkete kredi sağlayan bankalardır. Yani şirketle küçük ya da büyük ölçüde finansal ilişkisi olan, şirketten bağımsız ama şirketin finansal verilerine ihtiyaç duyan kişi ya da kurumlardır.

Özetle finansal rapor yayımlamanın iki sebebi vardır;

1- Yasal zorunluluk,

2- İlgili tarafları bilgilendirmek.

Finansal Raporların Yapısı

Uluslararası standartlara göre bir finansal rapor aşağıdaki ana bölümleri içermek zorundadır;

• Bağımsız denetim raporu,
• Bilanço / Finansal durum tablosu,
• Gelir tablosu,
• Sermaye hareket tablosu,
• Nakit akım tablosu,
• Finansal tablo dipnotları.

Bağımsız Denetim Raporu

Bağımsız denetime tabi şirketler Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenmekte ve Türk Ticaret Kanunları içerisinde yer almaktadır. 16.02.2016 tarihli 2016/8549 sayılı karara göre aşağıdaki kriterlerden en az ikisini iki yıl üst üste sağlayan şirketler bağımsız denetime tabidir.

• Aktif toplamı 40 milyon TL ve üstü,

• Yıllık net satış hasılatı 80 milyon TL ve üstü,
• Çalışan sayısı ve üstü.

Şirketler kendi seçtikleri bir denetim şirketinden bağımsız denetim hizmeti alarak bunun sonucunda bir bağımsız denetim görüşü elde eder ve bunu finansal raporlarında yayımlarlar.

Bağımsız denetim görüşü şirketin faaliyetleri detaylıca incelendikten sonra ilgili taraflara verilen makul güvencedir. Görüş olumlu olabileceği gibi olumsuz da olabilir. Ayrıca bağımsız denetim şirketinin şartlı görüş verme veya görüş vermekten kaçınma hakkı da bulunmaktadır.

ORAN ANALİZLERİ VE YATIRIM KARARLARI

Bu başlığa kadar genel finansal tabloların neler olduğunu ve ne anlama geldiğini öğrendik. Bu başlıkta ise biraz daha detaya inerek finansal tablolar üzerinden oran analizleri yaparak tabloları yorumlamayı öğreneceğiz. 

Oran Analizleri

Oran analizi finansal tablolarda en az iki farklı hesabın ya da hesap grubunun oranlanarak analiz edilmesi ve yorumlanmasıdır. Buna Rasyo Analizi de denilmektedir.

Oran analizlerinin amacı işletmenin likidite durumu,borç ödeme gücü ve finansman şekli gibi bazı önemli bilgilere ulaşmak ve yorumlamaktır.

Finansal tabloları kullanarak yapılabilecek birçok oran analizi bulunmaktadır. Finansal tablo okuyucuların en çok kullandığı oran analizleri şunlardır;

Cari Oran Analizi

Kısa vadeli borçların ödenmesinde bir zorluk olup olmadığının analiz edilmesidir. İşletmeye kredi veren banka gibi kuruluşların dikkat ettiği en önemli orandır.Arzu edilen cari oran 2 ve üzeridir. 

Cari Oran = Dönen Varlıklar / Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar

 

Örnek

Aktif toplamı 20.000 TL, Kısa vadeli yabancı kaynaklar toplamı 5.000 TL olan bir şirketin;

Cari Oran: 20.000 TL / 5.000 TL = 4 

Şirketin cari oranı olumlu seviyededir. 

Nakit Oranı

İşletmeye hiçbir nakit girişi olmaması durumda mevcut nakitler ve menkul kıymetlerin kısa vadeli borçların ne kadarını karşılayacağını gösteren analizdir. Arzu edilen nakit oranı 1 ve üzeridir.

Nakit Oranı= (Hazır Değerler + Menkul Kıymetler) / Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar

Bu bilgilere göre işletmenin;

Nakit Oranı = (36.000 + 24.000)/(42.000 + 28.000) = 0.86

Şirketin nakit oranı 1’in altında olduğu için istenilen seviyede değildir.

Finansman Oranı

Bir şirketin finansal bağımsızlığını gösteren orandır. Oranın 1’den büyük olması istenilen durumdur. Oranın 1’den küçük olması halinde şirket daha çok üçüncü taraflarca finanse ediliyor demektir. Bu da şirket için riskli bir durumdur.

Finansman Oranı= Özkaynaklar / Kısa ve Uzun vadeli yabancı kaynaklar

Bu bilgilere göre işletmenin;

Finansman Oranı = 3.000 TL / ( 9.000 TL + 4.000 TL)

Finansman Oranı = 0,23

Sonuç olarak finansman oranı 0,23’tür. Bu değer 1’den küçük olduğu için işletmenin daha çok üçüncü taraflarca finanse edildiğini anlamaktayız. Yani işletme maddi yönden üçüncü taraflara bağımlı haldedir.